در جوامع امروزی، مسئله امنیت زنان و دختران یکی از مهم‌ترین دغدغه‌هاست که توجه ویژه‌ای را می‌طلبد.
امنیت زنان و دختران نه تنها یک مسئله حقوق بشری است، بلکه پایه‌ای برای توسعه پایدار و سلامت اجتماعی هر جامعه به شمار می‌آید. در نتیجه، همکاری همه بخش‌ها از جمله دولت، سازمان‌های غیردولتی، خانواده‌ها و خود زنان برای ایجاد یک محیط امن و برابر ضروری است. برای تحقق این امنیت، نیازمند اقدامات متعددی در سطوح مختلف هستیم.
1.آموزش و آگاهی‌بخشی
افزایش آگاهی زنان و دختران نسبت به حقوق خود، نحوه حفاظت از خود و شناخت تهدیدات بالقوه، گامی اساسی در تقویت امنیت آنهاست.
2. ایجاد قوانین حمایتی
وجود قوانین محکم و اجرایی که به حمایت از زنان در مقابل خشونت‌های خانگی، آزار و اذیت، تبعیض و دیگر رفتارهای نابرابر بپردازد، ضرورت دارد.
3. محیط‌های امن عمومی و خصوصی
ایجاد فضاهای عمومی روشن و تحت نظارت، استفاده از دوربین‌های مداربسته، و طراحی شهری که امنیت را افزایش دهد، می‌تواند به کاهش خطرات کمک کند.
4. نقش خانواده و جامعه
تقویت فرهنگ احترام به زنان و دختران، آموزش خانواده‌ها برای پرورش فرزندان با نگرش برابرخواهانه و حمایت اجتماعی از زنان آسیب‌دیده، نقش مهمی در ارتقای امنیت آنان دارد.
5. دسترسی به خدمات حمایتی
ایجاد مراکز مشاوره، پلیس ویژه زنان، خطوط تلفن اضطراری و خدمات حقوقی رایگان، باید در دسترس باشد تا زنان و دختران در صورت نیاز بتوانند حمایت لازم را دریافت کنند. یکی از حوزه‌هایی که می‌تواند نقش بسیار مؤثری در بهبود امنیت و رفاه زنان ایفا کند، سیستم حمل و نقل عمومی است.
مل و نقل یکی از بخش‌های حیاتی و اساسی در زندگی روزمره افراد است که نقش مهمی در توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه ایفا می‌کند. در بسیاری از کشورها به ویژه در جوامعی که مسائل امنیتی و فرهنگی خاصی وجود دارد، بانوان به دلایل مختلف از جمله نگرانی‌های امنیتی، کمتر تمایل به استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی دارند. حمل و نقل عمومی به عنوان یکی از اصلی‌ترین وسایل جابجایی در زندگی شهری، باید محیطی امن و مناسب برای همه اقشار جامعه به‌خصوص زنان و دختران فراهم کند. علاوه بر امنیت، حمل و نقل اختصاصی زنان موجب ارتقای کرامت و احترام به حقوق آنان نیز می‌شود.
وقتی زنان احساس کنند که فضای جامعه برای حضور و فعالیت آنان حمایت کننده و ایمن است، مشارکت آن‌ها در تمامی عرصه‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی افزایش خواهد یافت. همچنین، این اقدام گامی مهم در جهت تحقق عدالت جنسیتی و فراهم کردن فرصت‌های برابر برای همه اقشار جامعه محسوب می‌شود.
با توجه به گزارش‌ها و مطالعات متعدد، زنان در حمل و نقل عمومی با مشکلاتی مانند مزاحمت‌های جنسی، آزار و اذیت کلامی و حتی جسمی روبرو هستند که باعث می‌شود احساس ناامنی و اضطراب در آن‌ها ایجاد شود. این وضعیت نه تنها کیفیت زندگی زنان را کاهش می‌دهد، بلکه مانع حضور فعال و آزادانه آن‌ها در اجتماع و بازار کار می‌شود. حمل و نقل عمومی نقش بسیار مهمی در زندگی روزمره افراد دارد و به ویژه برای زنان و دختران که به دلایل مختلف ممکن است بیشترین استفاده را از این سیستم‌ها داشته باشند، اهمیت زیادی دارد.
طبق آمار و تحقیقات مختلف، زنان نسبت به مردان بیشتر از حمل و نقل عمومی استفاده می‌کنند. یکی از دلایل مهم این موضوع نقش‌ها و مسئولیت‌های مختلف زنان در خانواده و اجتماع می‌باشد. بطور مثال:
سرویس مدرسه: زنان بیشتر مسئول بردن و آوردن بچه‌ها به مدرسه و کلاس‌های مختلف هستند.
خریدهای روزانه: معمولاً زنان کارهای خرید خانه را انجام می‌دهند و به همین خاطر نیاز دارند مرتب در مسیرهای مختلف رفت‌وآمد کنند.
کارهای مراقبتی: زنان بیشتر مسئولیت مراقبت از اعضای خانواده، سالمندان یا کودکان را به عهده دارند که باعث می‌شود نیاز بیشتری به جابه‌جایی داشته باشند.
اشتغال و فعالیت‌های اجتماعی: زنان با استفاده از حمل و نقل عمومی می توانند به محل کار، مراکز آموزشی یا مکان‌های اجتماعی راحت‌تر دسترسی پیدا کنند.چالش‌ها و راه کارها
با این حال، مشکلاتی مانند ناامنی، آزار و اذیت و کمبود امکانات مناسب باعث شده است که رفاه و امنیت این گروه‌ها در سیستم حمل و نقل عمومی به شدت تحت تاثیر قرار گیرد.
با وجود استفاده بیشتر زنان از حمل و نقل عمومی، زیرساخت‌ها و خدمات حمل‌ونقل اغلب نیازهای خاص زنان را در نظر نمی‌گیرد. برای مثال، طراحی ایستگاه‌ها و وسایل نقلیه ممکن است برای حمل کودکان یا خریدهای روزانه مناسب نباشد. همچنین، مسائل ایمنی و دسترسی به خدمات در شب می‌تواند بر استفاده زنان از حمل‌ونقل عمومی تأثیر بگذارد. ایجاد حمل و نقل اختصاصی بانوان بدون شک با چالش‌هایی مانند تامین منابع مالی، فرهنگ‌سازی و مدیریت اجرایی مواجه است. برای موفقیت این طرح‌ها نیاز است؛
دولت‌ها بودجه لازم را تامین کنند.
آگاهی عمومی درباره اهمیت امنیت بانوان افزایش یابد.
قوانین و مقررات حمایت‌کننده از حقوق زنان در حمل و نقل تصویب و اجرا شود.
آموزش و تربیت نیروی انسانی مسئول و حساس در این حوزه صورت گیرد.
با توجه به چالش‌های موجود، ایجاد اپلیکیشن‌های حمل و نقل مخصوص زنان به عنوان یک راهکار نوین و موثر امری اجتناب ناپذیر است. اپلیکیشن هایی با هدف تامین امنیت، راحتی و رفاه زنان و ایجاد امکاناتی مانند موارد زیر ؛
انتخاب رانندگان زن که باعث کاهش نگرانی‌ها از بابت امنیت می‌شود.
امکان به اشتراک گذاری موقعیت مکانی سفر با خانواده یا دوستان برای افزایش امنیت.
وجود سیستم‌های گزارش‌دهی سریع و پشتیبانی فوری در صورت بروز هرگونه مشکل.
محدودیت زمانی و جغرافیایی برای سفرهای امن‌تر.
ارائه خدمات مشاوره‌ای و آموزش‌های امنیتی درون اپلیکیشن.
به‌منظور ارتقاء برابری جنسیتی در حمل‌ونقل، ضروری است که سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان شهری نیازهای خاص زنان را در طراحی و بهبود سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی مدنظر قرار دهند.
امنیت زنان و دختران نه تنها یک مسئله حقوق بشری است، بلکه پایه‌ای برای توسعه پایدار و سلامت اجتماعی هر جامعه به شمار می‌آید. در نتیجه، همکاری همه بخش‌ها از جمله دولت، سازمان‌های غیردولتی، خانواده‌ها و خود زنان برای ایجاد یک محیط امن و برابر ضروری است. برای تحقق این امنیت، نیازمند اقدامات متعددی در سطوح مختلف هستیم.
1.آموزش و آگاهی‌بخشی
افزایش آگاهی زنان و دختران نسبت به حقوق خود، نحوه حفاظت از خود و شناخت تهدیدات بالقوه، گامی اساسی در تقویت امنیت آنهاست.
2. ایجاد قوانین حمایتی
وجود قوانین محکم و اجرایی که به حمایت از زنان در مقابل خشونت‌های خانگی، آزار و اذیت، تبعیض و دیگر رفتارهای نابرابر بپردازد، ضرورت دارد.
3. محیط‌های امن عمومی و خصوصی
ایجاد فضاهای عمومی روشن و تحت نظارت، استفاده از دوربین‌های مداربسته، و طراحی شهری که امنیت را افزایش دهد، می‌تواند به کاهش خطرات کمک کند.
4. نقش خانواده و جامعه
تقویت فرهنگ احترام به زنان و دختران، آموزش خانواده‌ها برای پرورش فرزندان با نگرش برابرخواهانه و حمایت اجتماعی از زنان آسیب‌دیده، نقش مهمی در ارتقای امنیت آنان دارد.
5. دسترسی به خدمات حمایتی
ایجاد مراکز مشاوره، پلیس ویژه زنان، خطوط تلفن اضطراری و خدمات حقوقی رایگان، باید در دسترس باشد تا زنان و دختران در صورت نیاز بتوانند حمایت لازم را دریافت کنند. یکی از حوزه‌هایی که می‌تواند نقش بسیار مؤثری در بهبود امنیت و رفاه زنان ایفا کند، سیستم حمل و نقل عمومی است.
مل و نقل یکی از بخش‌های حیاتی و اساسی در زندگی روزمره افراد است که نقش مهمی در توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه ایفا می‌کند. در بسیاری از کشورها به ویژه در جوامعی که مسائل امنیتی و فرهنگی خاصی وجود دارد، بانوان به دلایل مختلف از جمله نگرانی‌های امنیتی، کمتر تمایل به استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی دارند. حمل و نقل عمومی به عنوان یکی از اصلی‌ترین وسایل جابجایی در زندگی شهری، باید محیطی امن و مناسب برای همه اقشار جامعه به‌خصوص زنان و دختران فراهم کند. علاوه بر امنیت، حمل و نقل اختصاصی زنان موجب ارتقای کرامت و احترام به حقوق آنان نیز می‌شود.
وقتی زنان احساس کنند که فضای جامعه برای حضور و فعالیت آنان حمایت کننده و ایمن است، مشارکت آن‌ها در تمامی عرصه‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی افزایش خواهد یافت. همچنین، این اقدام گامی مهم در جهت تحقق عدالت جنسیتی و فراهم کردن فرصت‌های برابر برای همه اقشار جامعه محسوب می‌شود.
با توجه به گزارش‌ها و مطالعات متعدد، زنان در حمل و نقل عمومی با مشکلاتی مانند مزاحمت‌های جنسی، آزار و اذیت کلامی و حتی جسمی روبرو هستند که باعث می‌شود احساس ناامنی و اضطراب در آن‌ها ایجاد شود. این وضعیت نه تنها کیفیت زندگی زنان را کاهش می‌دهد، بلکه مانع حضور فعال و آزادانه آن‌ها در اجتماع و بازار کار می‌شود. حمل و نقل عمومی نقش بسیار مهمی در زندگی روزمره افراد دارد و به ویژه برای زنان و دختران که به دلایل مختلف ممکن است بیشترین استفاده را از این سیستم‌ها داشته باشند، اهمیت زیادی دارد.
طبق آمار و تحقیقات مختلف، زنان نسبت به مردان بیشتر از حمل و نقل عمومی استفاده می‌کنند. یکی از دلایل مهم این موضوع نقش‌ها و مسئولیت‌های مختلف زنان در خانواده و اجتماع می‌باشد. بطور مثال:
سرویس مدرسه: زنان بیشتر مسئول بردن و آوردن بچه‌ها به مدرسه و کلاس‌های مختلف هستند.
خریدهای روزانه: معمولاً زنان کارهای خرید خانه را انجام می‌دهند و به همین خاطر نیاز دارند مرتب در مسیرهای مختلف رفت‌وآمد کنند.
کارهای مراقبتی: زنان بیشتر مسئولیت مراقبت از اعضای خانواده، سالمندان یا کودکان را به عهده دارند که باعث می‌شود نیاز بیشتری به جابه‌جایی داشته باشند.
اشتغال و فعالیت‌های اجتماعی: زنان با استفاده از حمل و نقل عمومی می توانند به محل کار، مراکز آموزشی یا مکان‌های اجتماعی راحت‌تر دسترسی پیدا کنند.چالش‌ها و راه کارها
با این حال، مشکلاتی مانند ناامنی، آزار و اذیت و کمبود امکانات مناسب باعث شده است که رفاه و امنیت این گروه‌ها در سیستم حمل و نقل عمومی به شدت تحت تاثیر قرار گیرد.
با وجود استفاده بیشتر زنان از حمل و نقل عمومی، زیرساخت‌ها و خدمات حمل‌ونقل اغلب نیازهای خاص زنان را در نظر نمی‌گیرد. برای مثال، طراحی ایستگاه‌ها و وسایل نقلیه ممکن است برای حمل کودکان یا خریدهای روزانه مناسب نباشد. همچنین، مسائل ایمنی و دسترسی به خدمات در شب می‌تواند بر استفاده زنان از حمل‌ونقل عمومی تأثیر بگذارد. ایجاد حمل و نقل اختصاصی بانوان بدون شک با چالش‌هایی مانند تامین منابع مالی، فرهنگ‌سازی و مدیریت اجرایی مواجه است. برای موفقیت این طرح‌ها نیاز است؛
دولت‌ها بودجه لازم را تامین کنند.
آگاهی عمومی درباره اهمیت امنیت بانوان افزایش یابد.
قوانین و مقررات حمایت‌کننده از حقوق زنان در حمل و نقل تصویب و اجرا شود.
آموزش و تربیت نیروی انسانی مسئول و حساس در این حوزه صورت گیرد.
با توجه به چالش‌های موجود، ایجاد اپلیکیشن‌های حمل و نقل مخصوص زنان به عنوان یک راهکار نوین و موثر امری اجتناب ناپذیر است. اپلیکیشن هایی با هدف تامین امنیت، راحتی و رفاه زنان و ایجاد امکاناتی مانند موارد زیر ؛
انتخاب رانندگان زن که باعث کاهش نگرانی‌ها از بابت امنیت می‌شود.
امکان به اشتراک گذاری موقعیت مکانی سفر با خانواده یا دوستان برای افزایش امنیت.
وجود سیستم‌های گزارش‌دهی سریع و پشتیبانی فوری در صورت بروز هرگونه مشکل.
محدودیت زمانی و جغرافیایی برای سفرهای امن‌تر.
ارائه خدمات مشاوره‌ای و آموزش‌های امنیتی درون اپلیکیشن.
به‌منظور ارتقاء برابری جنسیتی در حمل‌ونقل، ضروری است که سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان شهری نیازهای خاص زنان را در طراحی و بهبود سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی مدنظر قرار دهند.
نسرین خادمی – موسس شرکت شهرزنان کارآفرین
منبع www.siasatrooz.ir
منبع www.siasatrooz.ir