گیاه کرفس بسیار مقوی
گیاه کرفس
گیاه کرفس (Celery) یکی از سبزیجات محبوب و پرکاربرد در جوامع مختلف جهان است. این گیاه از خانواده گلدانیها (Apiaceae) به دستهبندی میشود و بخشهای مختلف آن مورد استفاده قرار میگیرد. کرفس برگهای سبز تا زرد رنگ و ساقههای بلند و استوانهای دارد که از آن برای مصرف در آشپزی و تهیه غذاها استفاده میشود.
تاریخچه
تاریخچه کرفس به دوران باستان بازمیگردد و از آن زمان تا به امروز تغییرات و تحولات مختلفی را تجربه کرده است.
در ادامه، به طور خلاصه به تاریخچه کرفس پرداخته میشود:
- تاریخ باستان: کشف بذرهای کرفس در محوطههای باستانی مصر، نشاندهنده استفاده از آن در هزاران سال قبل از میلاد میباشد. همچنین، در سالهای اولیه تاریخ میانه، کرفس به عنوان دارو و ادویه استفاده میشد و در آثار ادبی نیز از آن یاد میشود.
- دوره رنسانس: در اروپا، کرفس در دوره رنسانس به عنوان سبزی مورد استفاده قرار گرفت. پزشکان این دوره، ارزشهای غذایی کرفس را تشویق کردند و آن را به عنوان دارویی برای درمان بیماریها معرفی کردند.
- قرن نوزدهم: در این دوره، کرفس به عنوان ماده اولیه برای ساخت شربتها و نوشیدنیهای مختلف بهکار گرفته میشد و به سرعت محبوب شد.
- قرن بیستم: در این دوره، کشاورزی کرفس در آمریکا و اروپا گسترش یافت و کاشت این گیاه در کشورهای مختلف جهان انجام میشد.
امروزه، کرفس بهعنوان یکی از سبزیجات محبوب و مفید شناخته میشود که دارای مقادیر غذایی ویتامینها و مواد معدنی متنوعی است و به عنوان بخشی از رژیم غذایی سالم در مورد بسیاری از افراد مطرح است. همچنین، استفادههای دارویی و مکملی نیز برای کرفس وجود دارد.
ویژگی ظاهری
ویژگیهای ظاهری کرفس (Celery) شامل اجزای مختلفی از این گیاه هستند که در زیر به آنها اشاره میشود:
- برگها: کرفس برگهای بزرگ و پهنی دارد که به شکل خوشهای گردآوری شدهاند. برگهای کرفس چند قلو و مجتمع هستند و ضخامت و پهنای آنها باعث میشود که به عنوان سبزیجات مورد استفاده در آشپزی قابل استفاده باشند.
- ساقه: ساقه کرفس طولانی، تا حدود 30 تا 60 سانتیمتر میشود و شکلی استوانهای دارد. رنگ ساقه معمولاً سبز مایل به روشنی است.
- ریشه: ریشه کرفس نیز معمولاً طولانی و نسبتاً نازک است. این ریشه به صورت ریشههای فرعی پیچیده شکل میگیرد و در خاک به عمق میروید.
- گلها: کرفس گلهای کوچک و سفید یا سبز رنگ دارد که به شکل خوشههای کوچک در بالای ساقه ظاهر میشوند.
- بوی معطر: یکی از ویژگیهای مشخص کرفس، بوی معطر آن است که برگها و ساقههای این گیاه را تا حدودی شناختهشده میسازد.
در کل، کرفس بهطور کلی یک گیاه سبز و علفی است که با برگهای بزرگ و ساقههای استوانهای مشخص میشود و از آن بهعنوان یکی از سبزیجات محبوب و مفید در آشپزی و تهیهی سالادها استفاده میشود.
انواع
کرفس (Celery) انواع مختلفی دارد که هر یک دارای ویژگیها و کاربردهای متفاوتی هستند. برخی از انواع رایج کرفس عبارتند از:
- کرفس کشتی (Apium graveolens var. dulce): این نوع کرفس عمدهترین نوع کرفس است که برگها و ساقههای آن بهعنوان سبزیجات در آشپزی و طبخ استفاده میشود. این نوع کرفس در بازارها و فروشگاههای معمولی معمولاً یافت میشود.
- کرفس محلی (Apium graveolens var. rapaceum): این نوع کرفس بیشتر برای ریشههایش کشت میشود و ریشههای آن بهعنوان سبزیجات یا ادویههای محلی در آشپزی استفاده میشوند.
- کرفس چینی (Apium graveolens var. secalinum): نوع دیگری از کرفس با برگها و ساقههای بسیار باریک و تند است. برگهای آن به عنوان سبزیجات در سالادها یا سوپها مورد استفاده قرار میگیرد.
- کرفس خرمایی (Apium graveolens var. rapaceum dulce): این نوع کرفس که همچنین به نام “کرفس خرما” شناخته میشود، ریشههای بزرگی دارد و عمدتاً در کشورهای معیشتی مصرف میشود. ریشههای این نوع کرفس به شکلی شبیه به خرما و بزرگ و شیرین هستند.
اینها تنها بخشی از انواع کرفس هستند و باید توجه داشت که هر منطقه و کشور ممکن است انواع محلی و خاص خود را داشته باشد. به عنوان مثال، در مکزیک یک نوع کرفس به نام “کرفس کلرادو” (Apium graveolens var. colorado) کشت میشود که برگهایی با رنگهای متنوع دارد و مورد استفاده در محلیهای خاص آشپزی مکزیکی قرار میگیرد.
ارزش غذایی
ارزش غذایی کرفس (Celery) به عنوان یکی از سبزیجات مفید و محبوب در تغذیه انسان، بستگی به مقدار مصرف شده و اندازههای مختلف آن دارد. زیرا مقدار تغذیهای که یک نفر از کرفس مصرف میکند، تعیینکننده ارزش غذایی آن است. در ادامه، اطلاعات تقریبی از ارزشهای غذایی کرفس به ارائه میشود بر اساس هر 100 گرم از محصول:
- انرژی: 16 کیلوکالری
- کربوهیدرات: 3.6 گرم
- فیبر: 1.6 گرم
- قند: 1.3 گرم
- چربی: 0.2 گرم
- پروتئین: 0.7 گرم
مقدار کالری کم کرفس آن را به یکی از سبزیجات مناسب برای رژیمهای لاغری و کاهش وزن تبدیل کردهاست. همچنین، میزان فیبر غذایی کرفس از همه این مواد معطر، باعث شکلگیری حجم کافی در معده میشود و کمک میکند تا احساس سیری برطرف شود و از چاقی جلوگیری شود.
علاوه بر این، کرفس حاوی مقادیر مختلفی از ویتامینها و مواد معدنی است که برای سلامتی انسان بسیار مفید هستند. بهعنوان مثال:
- ویتامین K: حاوی مقدار قابل توجهی از ویتامین K است که نقش مهمی در انعقاد خون و سلامت استخوانها دارد.
- ویتامین C: منبع خوبی از ویتامین C میباشد که از عمدهترین آنتیاکسیدانها برای مبارزه با آسیبهای اکسیداتیو و تقویت سیستم ایمنی بدن محسوب میشود.
- ویتامین A: حاوی بتاکاروتن که بدن به آن تبدیل میکند و نقش مهمی در حفظ بینایی، سلامت پوست و حفظ سیستم ایمنی دارد.
- پتاسیم: کرفس منبع خوبی از پتاسیم است که نقش مهمی در حفظ تعادل آبی و فشار خون مناسب دارد.
بنابراین، کرفس بهطور کلی یک سبزیجات مفید و کمکالری است که حاوی ویتامینها، مواد معدنی و فیبر غذایی بسیاری است که به سلامت عمومی بدن کمک میکند.
آشپزی
کرفس به عنوان یکی از سبزیجات محبوب در آشپزی به شکلها و طرزهای مختلفی مورد استفاده قرار میگیرد. این سبزیجات با طعم معطر خود میتواند در تهیهی غذاها، سوپها، سالادها، نوشیدنیها و حتی بهعنوان ادویه در غذاها به کار رود. در ادامه، چند نمونه از غذاها و طرز تهیه کرفس را ذکر میکنیم:
- سالاد کرفس: برگهای تازه کرفس را بشویید و خرد کنید. سپس میتوانید با اضافه کردن سایر مواد مثل هویج، خیار، پیاز و سس سالاد مخصوص یک سالاد خوشمزه و مفید بسازید.
- سوپ کرفس: کرفس خردشده را با پیاز و سایر سبزیجات مانند سیبزمینی و هویج در آب یا مرغپلو استوانهای بپزید. سپس با اضافه کردن ادویهها و نمک، آن را به سبک سوپ معطر تبدیل کنید.
- کرفس سرخشده: کرفس را به نیمانگشتی خرد کرده و با کمی روغن زیتون در تابهای سرخ کنید. میتوانید به آن ادویههای مورد علاقهتان اضافه کنید تا طعم و مزه بهتری به آن بدهید.
- کرفس آبنما: کرفس را همراه با لیمو یا پرتقال به آب معدنی یا آبنبات اضافه کنید و آن را بهصورت یک نوشیدنی خنک و معطر مصرف کنید.
- کرفس خورشت: کرفس را به تکههای کوچک خرد کنید و به همراه گوشت یا لوبیا یا لپه بهصورت خورشت درست کنید. میتوانید از ادویهها و طعمدهندههای مختلف برای ارتقاء طعم این خورشت استفاده کنید.
ضمناً کرفس در برخی نقاط جهان بهعنوان یک ماده اولیه برای تهیهی شربتها، نوشیدنیها و کمپوتها نیز مورد استفاده قرار میگیرد. از طرف دیگر، از برگهای کرفس میتوان بهعنوان دارویی برای خصوصیات ضد التهابی و ضد اضطراب آن استفاده کرد.
خواص دارویی و درمانی
کرفس (Celery) علاوه بر استفادههای آشپزی، خصوصیات دارویی و درمانی نیز دارد. این گیاه بهطور سنتی در طب سنتی برای درمان برخی مشکلات بهداشتی و بیماریها استفاده میشده است. البته، مهم است که همواره قبل از استفاده از هر گونه تکمیل غذایی یا دارویی، با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید. در ادامه، چند خصوصیت دارویی کرفس آورده شدهاند:
-
ضد التهابی:
کرفس حاوی مواد ضد التهابی مانند آپیوماتین و فلوکومارینهاست که میتواند در کاهش التهابها و علائم التهابی مانند درد و تورم کمک کند.
-
کاهش فشار خون:
مصرف مقدار مناسب کرفس به دلیل حاوی پتاسیم میتواند به کاهش فشار خون کمک کند و برای افرادی که با فشار خون بالا مبارزه میکنند مفید باشد.
-
آرامبخش:
کرفس حاوی مواد طبیعی مانند مگنزیم است که میتواند به بهبود خواب و کاهش استرس و اضطراب کمک کند.
-
ضد اسپاسم:
برخی از مواد موجود در کرفس مانند میوهها و دانههای آن میتوانند به کاهش تشنجها و اسپاسمها کمک کنند.
-
تقویت سیستم ایمنی:
کرفس با داشتن مقدار زیادی ویتامین C و مواد آنتیاکسیدانی میتواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و در مقابل عفونتها مقاومت بخشد.
برخی از مواد موجود در کرفس مانند فیبر و فنولها میتوانند به کاهش کلسترول بد در خون کمک کنند و سلامت قلبی را ارتقا دهند.
هرچند که کرفس خصوصیتهای درمانی و بهداشتی مفیدی دارد، اما باید توجه داشت که این ادعاها هنوز موضوع تحقیقات بیشتری میباشند و همواره قبل از مصرف به عنوان داروی جایگزین، بهتر است با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید و از مقادیر مصرفی مناسب استفاده کنید. همچنین، در صورت وجود هرگونه علائم بیماری و مشکلات بهداشتی، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص و درمان مناسب انجام شود.
کرفس (Celery) یک گیاه سبزیجاتی مفید و محبوب است که در آشپزی و تغذیه انسان دارای کاربردهای متنوعی میباشد. این گیاه دارای ویژگیهای غذایی بسیار خوبی است و حاوی ویتامینها، مواد معدنی و فیبر غذایی مفیدی است که برای سلامتی بدن انسان بسیار مفید میباشد.